Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yaratıcı Drama ve Müze
Öz
Sosyal bilgiler disiplinler arası bir alandır. Sosyal bilgilerin bu disiplinler arası
özelliğini, sosyal bilgilerin tarih, coğrafya, ekonomi, siyaset, antropoloji, sanat,
popüler kültür, medya, günlük yaşam, hukuk, okul, beşeri bilimler, fen bilimleri,
tüketici konuları, sosyoloji, psikoloji, güncel olaylar, çevre gibi yararlandığı
bilgi kaynaklarını inceleyerek görmek olasıdır. Bu çerçevede Sosyal Bilgiler
Programında, öğrencilerde öğrenme süreci içerisinde kazanılması, geliştirilmesi
ve yaşama aktarılması hedefl enen becerileri eleştirel düşünme, iletişim becerisi,
problem çözme becerisi, karar verme becerisi ve gözlem becerisi dikkat çekmektedir.
Hem sosyal bilgiler dersinin disiplinler arası yapısı hem de bireye kazandırılması
.ng.rülen beceriler birlikte ele alındığında nasıl sorusu ön plana çıkmaktadır. Bu
çalışmada nasıl sorusu öğretimin yönetimini diğer bir ifadeyle yöntem sorununu
ve öğretim ortamının sorgulanmasını beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda,
yaratıcı drama yöntemi kullanılarak müzede gerçekleştirilecek bir sosyal bilgiler
dersi, öğrencilerde hem disiplinler arası öğrenmeyi gerçekleştirmek hem sosyal
bilgiler programında .ng.rülen becerileri geliştirmek hem de öğrencilerin tüm
yönleriyle gelişmesine katkıda bulunmak adına önemlidir. Yaratıcı drama bireyi
etkin kılan, grup bütünlüğü içinde bir öğretmen eşliğinde öğrenmenin etkili bir
şekilde gerçekleşmesinde rol oynayan yöntemlerden biridir. Yaratıcı dramanın
eğitimde kullanılması öğrenenin yaparak yaşayarak öğrenmesine olanak tanıyarak,
üretken bir birey olmasına ve kendini gerçekleştirmesine, sosyal becerilerinin
gelişmesine, kısaca bireyin tüm yönleriyle gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Bu
katkının sadece sınıf ortamında gerçekleştirilmesi de söz konusu değildir. Farklı
mekânlar, ortamlar öğrenme öğretme sürecinde etkili öğrenme ve öğretme açısından öğrenme sürecinin paydaşlarından olan öğretmen ve öğrencilere kolaylıklar sağlayacaktır. Bu çalışma sosyal bilgiler öğretiminde yaratıcı dramanın kullanımı ve müzelerdeki uygulamaların önemini vurgulamak ve okuyucuya örneklerle fi kirvermek için yürütülmüştür.
Kaynaklar
Adıgüzel, H.Ö. (2006). Yaratıcı drama kavramı, bileşenleri ve aşamaları. Yaratıcı Drama Dergisi, 1 (1) 17-30.
Adıgüzel, H. Ö. (2007). Dramada amaç ve özellikler. A. Öztürk (Eds), İlköğretimde drama içinde (19-32).
Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Yayınları.
Adıgüzel, Ö. (2015). Eğitimde yaratıcı drama (8.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Adıgüzel, Ö ve Timuçin, E. (2010). The effect of creative drama on student achievement in the instruction of
some development and learning theories, Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 1741–1746.
Alakuş, A. O., Mercin, L. (2005). Anadolu güzel sanatlar liseleri programlarının müze eğitimi ve uygulamaları
dersi açısından değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 8, 1-10.
Ata, B. (2015). Okul içinde sosyal bilgiler öğretiminde müzeler. A.Şimşek ve S. Kaymakçı (Eds.), Okul dışı
sosyal bilgiler öğretimi içinde (171-186). Ankara: Pegem Akademi.
Ay, T. S., & Fidan, N. K. (2014). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler dersinde müzelerden yararlanmaya ilişkin
görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (48),69-89.
Aykaç, M. & Adıgüzel, Ö. (2011). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı dramanın yöntem olarak kullanılmasının
öğrenci başarısına etkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 19, 1, 297-314.
Barr, R.D., Barth, S.L. ve Shermis, S.S. (1977) . Defi ning social studies. Bulletin.51.Washinghton: National
Council fort he Social Studies.
Barth, J. ve Demirtaş, A. (1996), İlköğretim sosyal bilgiler öğretimi kaynak üniteler. Ankara: YÖK / Dünya
Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi.
Coşkun, D. (2014). Sosyal bilgiler dersi kapsamında yapılan müze gezilerinin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi
(Amasya ve Diyarbakır illeri örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi,
Malatya.
Çakıroğlu, O. (1987). Cumhuriyet Dönemi’nden bu yana sosyal bilgiler öğretmeni yetiştirmenin dünü, bu
günü, yarını, Gazi Üniversitesi Öğretmen Yetiştiren Yükseköğretim Kurumlarının Dünü-Bugünü-Geleceği
Sempozyumu, Ankara.
Çam, F., Özkan, E. & Avinç, İ. (2009). Fen ve teknoloji dersinde drama yönteminin akademik başarı ve derse
karşı ilgi açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi: Köy ve merkez okulları örneği. Gazi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 29 (2), 459-483.
Çelikkaya, T., & Kuş, Z. (2009). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kullandıkları yöntem ve teknikler. Uludağ
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 741-758.
Çengelci, T. (2013). Sosyal bilgiler dersinde yararlanılan toplumsal ve kültürel kaynakların belirlenmesi. Elektronik
Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43), 219-236.
Çerkez, S. (2011). Sosyal bilgiler dersinde müze eğitimine dayalı öğretim uygulamalarının öğrencilerin akademik
başarısına ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
Çulha, B. (2006). Tarihsel mekânlarda keşfederek öğrenme yoluyla sosyal bilgiler öğretimine yönelik öğrenci
görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Doğanay, A. (2002). Sosyal bilgiler ve sosyal bilgiler öğretimi. C. Öztürk & D. Dilek (Eds.), Hayat bilgisi ve
sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 14-46). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Erdem Zengin, E. (2014). Yöntem olarak yaratıcı dramanın ilkokul 4. sınıf sosyal bilgiler öğretim programındaki
değerlere etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
Erim, G. (2005). Bursa Anadolu arabaları müzesinde bir arastırma: Müzede sanat eğitimi. Uludağ Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2) 299-307.
Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yaratıcı Drama ve Müze
Esen, M. (2008). 9. sınıf coğrafya dersi konularının (yerkürenin günlük hareketi, iklim bilgisi, toprak coğrafyası
ve jeolojik zamanlar) öğretiminde drama yöntemi ile klasik yöntemlerin karşılaştırılması. Yayınlanmamış
yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Filiz, N. (2010). İlköğretim öğrencilerinin müzelerde nesnelerle sosyal bilgiler öğrenme tecrübesi: fenomenolojik
bir yaklaşım. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Kaf Hasırcı, Ö., Bulut, M.S. & İfl azoğlu Saban, A. (2008). Öğretmen adaylarının yaratıcı drama dersinin bireysel
ve akademik kazanımlarına ilişkin görüşleri. Yaratıcı Drama Dergisi, 3(6), 63-81.
Kaf, Ö. (1999). Hayat bilgisi dersinde bazı sosyal becerilerin kazandırılmasında yaratıcı drama yönteminin
etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Karaçil, M. (2009). İlköğretim 1. kademede yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin akademik başarılarına
etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kafkas Üniversitesi, Kars.
Karadağ, E. (2005). Eğitim yönetimi ve öğretim yöntemleri ilişkisi kapsamında drama yönteminin değerlendirilmesi.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Karapınarlı, R. (2007). İlköğretim 7. sınıf matematik dersinde yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin başarıları
ve kalıcılık düzeyine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Üniversitesi, Muğla.
Kaya Güler, İ. (2008). İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe dersinde yaratıcı drama yönteminin etkililiği. Yayınlanmamış
yüksek lisans tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Kayhan, H. C. (2009). Creative drama in terms of retaining information. Procedia Social and Behavioral
Sciences, 1, 737–740.
Küçükahmet, L. (1995). Öğretim ilke ve yöntemleri (Genişletilmiş Altıncı Baskı). Ankara: Gazi Büro Kitabevi.
Malbeleği, F. (2011). Drama yönteminin sosyal bilgiler dersi başarısına bilinçli tüketicilik üzerine etkisi. Yayınlanmamış
yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Martorella, P.H. (1998). Social studies for elemantary school children developing young citiez (Second Edition).
New Jersey: Prentice-Hall.
MEB. (2008). İlköğretim 1-8. Sınıfl ar türkçe, matematik, sosyal bilgiler, hayat bilgisi ile fen ve teknoloji dersi
öğretim programlarında müze ile eğitim, Ankara.
MEB. (2017). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4,5,6 ve 7. sınıfl ar), 9 Aralık 2017
tarihinde fi le:///C:/Users/PC-05/Downloads/201771714294390405SOSYAL%20B%C4 %B0LG%C4
%B0LER%204-7%20(2).pdf adresinden alınmıştır.
Memişoğlu, H., & Köylü, G. (2015). Sosyal bilgiler dersindeki sorunlar ve çözüm yollarına ilişkin sosyal bilgiler
öğretmenlerinin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 10 (11), 1099-1120.
NCSS. (1993). The social studies professional. Washington DC:National Council For Social Studies.
O’Neill, C. & Lambert, A. (1995). Drama structures: A Practical handbook for teachers, London: Hutchinson.
Okvuran, A. (1993). Yaratıcı drama eğitiminin empatik beceri ve empatik düşünme eğilimlerine etkisi. Yayınlanmamış
yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Okvuran, A. (2012). Müzede dramanın bir öğretim yöntemi olarak Türkiye’de gelişimi. Eğitim ve Bilim,
(166), 170-180.
Özer, M. (2004). İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde yaratıcı drama yönteminin demokratik tutumlara ve
ders başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
San, İ. (1990). Eğitimde yaratıcı drama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi (Ayrı Baskı).
(2), 533-582.
San, İ. (1996). Yaratıcılığı geliştiren bir yöntem ve yaratıcı bireyi yetiştiren bir disiplin: Eğitsel yaratıcı drama.
Yeni Türkiye Eğitim Özel Sayısı, 2 (7), 148-160.
Selanik Ay, T. (2005). İlköğretim hayat bilgisi öğretiminde yaratıcı drama ve geleneksel öğretim yöntemlerinin
öğrenci başarısı ve hatırda tutma düzeyi üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale
Üniversitesi, Denizli.
Sözer, N. (2006). İlköğretim 4. sınıf matematik dersinde drama yönteminin öğrencilerin başarılarına, tutumlarına
ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Taşkın Can, B. (2013). The effects of using creative drama in science education on students’ achievements and
scientifi c process skills. Elementary Education Online, 12(1), 120-131.
Tok, T. N. (2006). Etkili öğretim için yöntem ve teknikler. A. Doğanay ve E. Karip (Eds.), Öğretimde planlama
ve değerlendirme içinde (s.132-177). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Toraman, Ç. & Ulubey, U. (2016). Yaratıcı drama yönteminin derse yönelik tutuma etkisi: Bir meta analiz
çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 87-115.
Ulubey, Ö. & Toraman, Ç. (2015). Yaratıcı drama yönteminin akademik başarıya etkisi: bir meta- analiz çalışması.
Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 195-220.
Ulubey, Ö., & Gözütok, F. D. (2016). Yaratıcı drama ve diğer etkileşimli öğretim yöntemleri ile geleceğin
vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitimi. Eğitim ve Bilim, 40 (182), 87-109.
Uygungül, Ö. (2016). Yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin öğrenme stillerine göre sosyal bilgiler dersine
yönelik tutumlarına, akademik başarılarına ve kalıcılığa etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova
Üniversitesi, Adana.
Üstündağ, T. (1997). Vatandaşlık ve insan hakları eğitimi dersinin öğretiminde yaratıcı dramanın erişiye ve
derse yönelik öğrenci tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Ütkür, N. (2012). Yaratıcı drama yönteminin hayat bilgisi derslerinde kullanılmasının öğrencilerin başarı ve
tutumlarına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Yalçın, M. (2004). İlköğretim sosyal bilgiler dersinin yaratıcı drama yöntemi ile verilmesinin dersin öğrenilmesine
etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Yalım, N. (2003). İlköğretim 4. sınıf fen bilgisi dersinin yaratıcı drama yöntemi ile öğretiminin öğrencilerin
akademik başarılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Üniversitesi, Eşkişehir.
Zayimoğlu, F. (2006). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersi “coğrafya ve dünyamız” ünitesinde yaratıcı
drama yönteminin kullanımının öğrenci başarısı ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi,
Gazi Üniversitesi, Ankara.
Refbacks
- There are currently no refbacks.
TUDEB is licensed under a Creative Commons License.
Copyright © 2016
Yaratıcı Drama Dergisi
Tüm Hakları Saklıdır