Ayla Çınaroğlu’nun Çocuk ve Gençlik Oyunlarına İdeolojik Yaklaşım

Öz

Bu çalışmada, Ayla Çınaroğlu’nun, çocuk ve gençlik oyunları sadece ideolojik açıdan (teknik ve estetik açıdan değil) ele alınıp değerlendirilmektedir. Bu oyunlar, Miğfer, Boş Kaplumbağa, Tembel Fare Tini, Hoş Geldin Esin Perisi, Kim Demiş Niye Demiş ve Kağıt Şenliği adlı oyunlarıdır. Bu yapıtların her biri, önce irdelenerek, sonra yorumlanarak okunmakta, böylece, yapıtlardaki ideolojik boyut ortaya çıkarılmaktadır. Ulaşılan sonuçlarsa çağdaş değerler açısından sorgulanmaktadır. İdeoloji, bu kısa çalışmada, ele aldığımız tiyatro yapıtlarının anlam boyutu olarak değerlendirilecektir. Anlamın bir yapıtta nasıl yaratıldığı, nasıl örgütlendiği, o yapıtta hangi anlamın, anlamların yaratıldığı ve yaratılan bu anlam/anlamların bazı düşünce sistemleriyle nasıl bir uyuşum ya da karşıtlık ilişkisi içinde olduğu, o yapıtın ideolojik boyutunu ortaya koymaktadır. Bütün yapıtlarda olduğu gibi, anlam bütüncül olarak değil, küçük anlambirimleri, anlambirimcikleri halinde karşımıza çıkar. O anlambirimlerini, anlambirimciklerini ilişkilendirerek bir yoruma, oradan da oyunun derin anlamına ulaşmak, okurun o yapıtı özgür ve yöntemli okumasıyla olanaklı olabilecektir. Miğfer’de barışı; Boş Kaplumbağa’da özgün olmayı, farklılıklara saygı duymayı; Tembel Fare Tini’de “öteki”leştirmemeyi ve paylaşmayı; Hoş Geldin Esin Perisi’nde, yaratıcı olmayı ve bunun için çocukluktan kopmamayı; Kim Demiş Niye Demiş’te, sömürünün yeryüzünden yok olmasını ve eşitliğin kurulmasın; Kağıt Şenliği’nde ise bireyleşmeyi öne çıkarmaktadır. Sonuç olarak, anlam açısından bazı pürüzler bulunsa da, oyunlarının genelinde, Çınaroğlu’nun anlamı çok önemsediği, bilinçli bir çabayla onu yarattığı, yaratılan bu anlamlarınsa çağdaş değerlerle örtüştüğü gözlemlenmektedir. Ele aldığımız bu altı oyununda, eşitlikçi ve barışçıl bir dünya tasarımı sunduğu, bireyleşmeyi, özgün olmayı, yaratıcı olmayı, paylaşmayı öne çıkardığı, bu değerleri yücelttiği görülmektedir. Çağdaş değerlerden insan hakları, bireyleşme, özgürlük, eşitlik, demokrasi, bilimsellik, hukukun üstünlüğü, barış, uzlaşma, çevre duyarlılığı gibi değerlerden, insan hakları, bireyleşme, özgürlük, eşitlik, demokrasi, barış değerlerini, çocuklar ve gençler için, çağdaş bir bakış açısıyla ele aldığı ve işlediği sonucuna ulaşıyoruz. Buradan hareketle, Çınaroğlu’nun çağının sözcüsü bir sanatçı/yazar olarak, çağının değerlerini yapıtlarında işleyerek yücelttiğini, bu nedenle çağdaş bir yazar olduğunu söyleyebiliriz.