Eğitsel/Mesleki Hedef Belirleme Sürecinde Yaratıcı Drama ve Grupla Danışmanın Etkililiğinin İncelenmesi
Öz
Meslek seçimi, mesleki olgunluk, ilgi, yetenek, özyeterlik algısı gibi pek çok kavramla ilişkili değerlendirilebilir. Çocukluk ve ergenlik dönemi kimlik gelişimi açısından kritiktir ve bu dönemlerde öz kavramı belirginleşir. Öz kavramının belirginleşmesi ile birlikte bireyin meslek seçim sürecinde de yol alması beklenmektedir. Ancak Türkiye’de yapılan çalışmalar bireyin meslek seçim sürecinde beklenen düzeyde olmadığını göstermektedir. Bu çalışmada amaç ortaokul yedinci sınıfa devam eden öğrencilerin meslek kararı verme, eğitsel/mesleki hedef belirleme karar süreçlerinde yaratıcı drama ve grup rehberliği yöntemlerinin etkililiğinin değerlendirilmesidir. Bu amaçla Ankara ili Mamak ilçesindeki bir ilköğretim okuluna devam eden öğrencilerden seçkisiz örnekleme ile yaratıcı drama (kız n=10, erkek n=5), grupla danışma (kız n=7, erkek n=8) grubu ve kontrol grubu (kız n=7, erkek n= 8) oluşturulmuştur. Yaratıcı drama ve grupla danışma gruplarına eğitsel/mesleki rehberlik çalışmaları yapılmış, kontrol grubu bekleme listesine alınmıştır. Uygulanan programların etkililiğinin değerlendirilmesi amacıyla “Piers- Harris’in Çocuklarda Öz Kavramı Ölçeği”, “Meslek Kararı Verme Yetkinlik Ölçeği” ve araştırmacı tarafından hazırlanan açık uçlu sorulardan oluşan anket formu kullanılmıştır. Nicel veriler Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi, nitel veriler ise içerik analizi yöntemleri ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında öğrencilerin eğitsel/mesleki hedef belirlemede kendilerini yetkin görme düzeylerinin artırmada yaratıcı drama ve grup rehberliği oturumlarının etkili olduğu, ancak öz kavramlarını değiştirmede yaratıcı drama ve grup rehberliği uygulamalarının etkili olmadığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Kaynaklar
Adıgüzel, Ö. (2001). Niçin Yaratıcı Drama?. Öğretmen Dünyası Dergisi. ( 257) , 13-16.
Akbalık, G. (1991). Ortaokul III. Sınıf Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeyleri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Ayas, T., Deniz, M. ve Kağan, M. (2010). Ginzberg ve Arkadaşlarının Gelişim Kuramına Dayalı Örnek Bir Mesleki Grup Rehberliği Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (2), 1096-1117.
Bacanlı, F. (1995). Mesleki Grup Rehberliğinin Lise Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bacanlı, F. (2005). Lise Öğrencileri İçin Mesleki Grup Rehberliği Programı ve Uygulama Kılavuzu. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Bal, P. N. (1998). “Ergenlik Döneminde Mesleki Karar Verme Olgunluğunun incelenmesi ve “Mesleki Karar Verme Eğitim Programı”nın Etkisinin Araştırılması”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Bozgeyikli, H., (2004) Meslek Kararı Verme Yetkinlik Ölçeğinin Geliştirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 221-234
Bozgeyikli, H. (2005). Mesleki Grup Rehberliğinin İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Meslek Kararı Vermede Kendilerini Yetkin Görme Düzeylerine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Bozgeyikli, Hasan (2008). Mesleki Grup Rehberliğinin ilköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin Meslek Kararı Verme Yetkinlik Düzeylerine Etkisi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi.
Cerrahoğlu, S. (2002). Sosyal Beceri Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Öz kavramı Düzeylerine Etkisi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Çoban, A. E. (2005). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeylerinin Yordayıcı Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. İnönü Üniversitesi eğitim Fakültesi Dergisi. 6(109), 39-54.
Dey, I. (1993). Creating categories. Qualitative Data Analysis, London: Routledge.
Elliott, A.C.,Woodward, W.A. (2007). Statıstıcal Analysıs Quick Reference Guidebook With Spss Examples, Nonparametric Analysis Procedures. California, Sage Publications
Evren, M. (1999), “Mesleki Grup Rehberliğinin İlköğretim Okulu Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk, Mesleki Benlik Algıları ve Mesleki Tercihlerine Etkisi”, Yayınlanmamş Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Ginzberg, E., Ginsburg, S. W., Axelrad, S., Herma, J. L. (1951). Occupational choice. New York.
Herr, E.L. & Crammer, S.H. (1996). Career Guidance And Counseling Through The Lifespan (5th Ed), New York: HarperCollins Publishers.
Herr, E. L. (2001). Career Development And İts Practice: A Historical Perspective. The Career Development Quarterly, 49 (3), 196-211.
Isaacson, L. E., & Brown, D. (1997). Career İnformation, Career Counseling and Career Development. Boston: Allyn and Bacon.
İşgör, İ. Y. ve Sezer, F. (2008). Mesleki Olgunluk Anlayışı Kazandırmaya Yönelik Sınıf İçi Rehberlik Etkinlikleri Program Denemesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18–2,239–252.
Kırdök, O. (2006), “Bilgiyi İşleme Kuramına Dayalı Mesleki Grup Rehberliği Programının Geliştirilmesi ve Uygulamasına Yönelik Bir Çalışma”, 1. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Uygulamaları Kongresi, Mersin.
Köküsoy, K. (2008) Endüstri Meslek Liselerinde Bir Meslek Alanına Yönelmiş Olan Öğrencilerin Mesleki Olgunluk Ve Algıladıkları Aile Desteği Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kuzgun, Yıldız. (2002). Rehberlik ve Psikolojik Danışma. (8. Baskı). Ankara: ÖSYM Yayınları.
Kuzgun, Yıldız. (2009). Meslek Gelişimi ve Danışmanlığı. (3. Baskı) Ankara Nobel Yayın.
Makro, K. W. ve Savickas, M. L.(1998), “Effectiveness of a Career Time Perspective Intervention”, Journal of Vocational Behavior, 52: 106–119.
Oğuz, Ö. (2008). Lise Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi (Özel Arı Lisesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Öner, N. (2005). Piers-Harris Çocuklarda Öz Kavramı Ölçeği El Kitabı. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
Özgan, A. (2006). Meslek Lisesi Öğrencilerinin Mesleki Karar Verme Olgunluğu İle Bazı Kişilik Özelliklerinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Özgüven, İ. E. (2000). Çağdaş Eğitimde Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Sistem Ofset, Ankara.
Symes, B.A. (1998), “Group Counselling for Vocational Decidedness”, Guidance and Counseling, 13 (2).
Tokar, D.M., Fisher, A.R., Subich, L.M. (1998). “Personality and Vocational Behavior: A Selective Review of the Literature”, Journal of Vocational Behavior, 53, 115-153.
Uskaner, A. (1999). Mesleki Grup Rehberliğinin Lise Birinci Sınıf Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeylerine Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Whiston, S. C., & Keller, B. K. (2004). The Influences of the Family of Origin on Career Development A Review and Analysis. The Counseling Psychologist, 32(4), 493-568.
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları .
Zeren, Ş. G. (1999). Yabancı Dil Ağırlıklı Lise, Özel Lise ve Anadolu Lisesi Son Sınıf Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Refbacks
- There are currently no refbacks.
TUDEB is licensed under a Creative Commons License.
Copyright © 2016
Yaratıcı Drama Dergisi
Tüm Hakları Saklıdır