Kadın Müzesi “Kadın Eli Değen Müze”

Öz

Kadının “ne” liği üzerine tarih boyunca açıklamalar yapılagelmiştir. Sanatçılar ve bilim insanları zaman zaman çakışan, zaman zaman değişen açıklamalarla karşımıza çıkmışlardır. Tüm söylenenler bir yana, kadın bir insandır. Yere ve zamana göre değişen roller üstlenmiş; yönetmiş, yönetilmiş, ezilmiş, ezmiş, tek başına kalmış, birlikte olmuş, liderlik üstlenmiş, liderini izlemiş olan insan. Kısacası “hayatta kalmıştır”. Ancak bir kadın için hayatta kalmak dendiğinde tek başına nefes almak, yemek-içmekten söz edilemez. Çünkü kadın nerede, ne zaman olursa olsun “hayatta kalırken” hep üretmiştir. Üretmek, kadının temel özelliği olmuştur. Tarihteki rolünde erkeğin dünyayı aydınlatan güneşe, kadının da üretkenliğin/verimliliğin sembolü toprağa benzetilmesi boşuna değildir.  Kadın düşünsel, sanatsal ya da başka birçok biçimde üretkenliğini ortaya koymuştur. Tarih, sanat, bilim ve etnografya gibi farklı müzelere baktığımızda kadına dair birçok ürün görebilmemiz de bunun bir kanıtıdır. Burada önemli olan başka bir konu ise müzelere kadın elinin değmiş olmasıdır. Müzelerin kuruluşunda, sergileme düzeninde, eser seçiminde, kadın eline, düşüncesine ve estetik beğenisine rastlarız. Dolayısıyla kadının müzelerin varlığı konusunda doğrudan ya da dolaylı olarak emeğinin olduğunu görüyoruz. O halde neden kendi adına, kendi emeğinin ürünü olan eserlerin yer aldığı bir müze olmasın? Yani neden Ankara’da bir Kadın Müzesi olmasın? İşte bu sorudan hareketle Çağdaş Drama Derneği Ev Kadınları grubu ile bir çalışma başlatılmıştır. Bu çalışmanın ana başlığı Kadın Müzesi, alt başlığı ise “Kadın Eli Değen Müze”dir. Konu ele alınırken “kadın eli değmek” deyiminden yola çıkılmış; iki oturumu Ankara Etnografya Müzesi ve Çelgelhan Rahmi Koç Müzesi’nde, on oturumu atölyede olmak üzere toplam 12 oturumda işlenmiştir. Çalışmanın sonunda kadının eli değen ürünlerin nerede, nasıl sergileneceği ile ilgili öneriler ortaya çıkmıştır. Çalışma bu biçimiyle el emeğine dayalı ürünlerle sınırlıdır. Oysa kadının sanatta ve bilimde de ürünleri vardır. Yine liderliği ya da başka belirgin özellikleriyle ismini tarihe yazdırmış kadınlar vardır. Tüm bu konularla ilgili eser ve bilgilerin araştırılacağı yeni çalışmalar başlangıç niteliğindeki bu çalışmayı zenginleştirecektir.